02 September 2016

Zvonko Karanović - Serbi - në dadaEAST - DADAdays POETEKA Festival

oeti dhe prozatori Zvonko Karanović, i lindur Niš, Serbi, në vitin 1959, ashtu si gjithë poetët e Gjeneratës Beat, nga e cila ky autor mori frymëzimin, ka udhëtuar anembanë Europës, duke ndërruar shpesh punët dhe profesionet. Ai ka punuar si gazetar, redaktor, DJ dhe organizues koncertesh. 

Për 13 vite ai ka pasur gjithashtu në pronësi një dyqan muzikor. Për shumë vite ka qenë një personazh kult underground dhe ka ndikuar fort mbi gjeneratën e poetëve të rinj. 

Shkrimet e tij të hershme dallojnë për ndikimin nga letërsia Beat, nga filmat dhe kultura pop, nga e cila ai zhvilloi një stil që është përshkruar si "neo-ekzistencializmi i erët." 
Bordi i organizatës "The PEN" e ka quajtur Zvonko Karanović-in "një ikonë kulturore kontroversale [I cili ] shkruan në një gjuhë të gjallë e të sofistikuar për dëshirat, dhe kulturën dhe ndryshimet politike."

Zvonko Karanović ka publikuar shtatë vëllime me poezi. Romani i tij triologjik, "Ditari i të arratisurëve", është i pari projekt në llojin e vet në letërsinë serbe të shekullit të 21. Vepra e tij është pjesë e antologjisë "Poetët e rinj europianë" (2008). Poezitë e tij janë përkthyer në gjuhë të ndryshme europiane. Ai aktualisht jeton në Beograd. 

___________

Dhoma e ekove

Ishte një ëndërr, një makth, një marrje fryme, një marrje fryme e stërzgjatur,
pakësimi i ajrit, nën formën e rrëfimit të njeriut 
të tmerruar përballë vdekjes, i shpërfytyruar në momentin
e rënies drejt humnerës, vështrimi i saj 
i tmerruar, sytë e saj të shqyer ndërsa bie në heshtjen më të shurdhër,
në terr

në terr
në errësirën më të kobshme
në vendin ku u ndal
në tokën e askujt

pas qiellit gri mbinte një qiell tjetër i verdhë
xhamat ndaleshin në gjatësinë e fytyrës
kush do t'i çlirojë gjithë këto kafshë?
Kush do t'i ndihmojë gjithë këta njerëz?

M'u beh ëndrra ime në mendje
ndjehesha sikur t'isha zëdhënësi im
një herë kohë më parë
drejtues të përgjumur rimorkiosh
duke kërkuar për një rrufepritëse të artë
takime me mure e dyer
asgjë me rëndësi, të paktën atje ku jetoja 

e asfiksuar, e asfiksuar, e asfiksuar e tëra
fole lepuri plot, të gjitha vrimat të mbushura krejt

merresha 
me transferim periferishë
me bishtin tim përkëdhelja hënën
duke qëndruar larg nga palaçot epileptikë
dhe zhapikët e tejdukshëm 
ecja mbrapsht, në drejtim të lindjes
tani duke u hedhur
tani duke u tërhequr zvarrë
kupolat e arta të përëndimit
të dorëzuara, pa dhëmbë, përplot me copëza perlash
Shikonin në qiellin e shqyer

ah, ah, ah, buzëqeshte mamaja
piramida është detyra e fundit
qëllimi
takimi me Vejushëm
monstra me kokën e rruar
që shtrihet mbi jastëk metalikë
dhe djersit me shumicë

nuk i kam besuar
dukej një shaka, një kërcënim, një mënyrë për të t'frikësuar
ose një tjetër mistifikim

kujtoja, përkundrazi duhet të harroja
i bija
citofonëve të personave të panjohur 
dëgjoja thirrje për ndihmë
bare sushi
të vegjël
iu lehja rrugëve të ndriçuara
pëshpërisja pranë jetëve të shenjtorëve

shoqëria e të barabartëve bazohet në solidaritet 
çanta ime Hermes, ulërinte

bëhej fjalë për një makth, për një marrje fryme të gjatë, për mungesë ajri,
nën formën e rrëfimit të një njeriu të tmerruar përballë asaj që sheh,
e braktisur nën veprimin çnjerëzor të diellit, të dhunshëm
i ngrohtë nëntori, vështrimi i tij, vështrimi i tij i pandjeshëm
ndërsa bie në muzg, në heshtjen e shurdhër

ëndërroja tim at që ngjiste malin
ecte i vendosur si një personazh biblik
një personazh mitologjik, një personazh me një mision
e shikoja ndërsa i palodhur shkelte
shkurre e shkëmbinnjë
çfarë po kërkon?
I kujtohet?
Për çfarë kujtohet?

Ai ecën me shpjetësi
ecën i vendosur mbi gurë, pluhur 
i palodhur shkel dëborën
që shkëlqen mantel i hënës së zbehtë
i bashkohet fshatit , fshati i mbështjellë me dëborë
troket në derë
hyn në dhomën e ngrohur
tre gra lajnë flokët në një vaskë plot me ujë
një e re me sy të trishtë e frikësuar
bëhet gruaja e tij
më pas gjithçka lëviz në ngjitje

duhet të lëshojmë rraketat, thotë mamaja
nekrologët nuk mund të presin

kur mbeti e ve
e ëma iu përkushtua shkatërrimit të kujtimeve
e ndihmoja në këtë vazhdoj të shënoj
mezi mbeta gjallë
përrallat popullore që shpërndaheshin nga atopolanti
(kujdes me atë sëpatën, Eugene)
shkuma e ditës që kthehej në shkumë të natës
masha e harruar në zjarr
rënia e vlerës së parave
eksplozivi
idetë e çmendura që më 
vinin ndërmend duhej t'i zhdukja

mamaja diktonte
isha mbajtësja më e bindur e procesverbaleve
ndryshonte të dhënat e realitetit
e shkuara e familjes pa fillim as fund
pse e bënte?

Gjykata në unanimitet vendosi
që të gjitha ditët të shpalleshin ditë zie

në hapësirë pashë krejt trion
gishtat nervozë prej druri
gishtat prej druri të tyre të mpirë
ishin në lavaman
një brisk
një gisht fëmije prej plastike
dhe një personazh shenjti prej plastike

në një farë mënyre gjithçka më dukej e njohur
më ngjante sikur nuk kisha zgjidhje

bëhej fjalë për një ëndërr, një makth, marrje fryme, marrje fryme e stërzgjatur
nën formën e rrëfimit të një njeriu të humbur, të mashtruar
në një kthesë të gjerë ekosh, vështrimi i tij i pandjeshëm 
ndërsa kërkonte të fshihej në gjumë, në fantazi
që për një moment ngadalësonte rënien, zgjaste shpresën

u pregatita në pak minuta, sikur të arratisesha 
në një zonë të mbrojtur muri i ndërtesës i ngjante
një kanavace të Mondrian
në hyrjen e Bllokut 46
Drita artificiale 
Agu
një shteg i bezdisshëm
hëna pëshpëriste me pasqyrat
dhe me aparatet fotografikë të qëndrueshëm
edhe 

edhe pse përreth kishte male betoni 
prej së largu vinte më e rënda , zë i ngjirur i një sirene në bord

për sa gjëra kam heshtur?
Një ëndërr pa fillim pa fund
kam zgjedhur arragostën për të komunikuar me kode
kam vendosur anijet e mia në krye të tryezës
çdo natë shkoja në pishinë
plot me lule dhe të qeshura të thella të zeza 

mund të thuhet se isha e lumtur
doja të më lejonin të flija në tarracë
ma lejuan
kërkova të përdorja përkrenaren dhe levat
më lejuan
këtu je mirë
thoshin
thoshin
diellit i shtuam edhe dy të tjerë
vesha maskën prej gome
të presidentit të shëndoshur
shkova në një bar karaoke
dhe recitova poezinë e chiëaëas së vdekur
duke menduar për vete
ishte gjithçka mund të bëja

kthesa e madhe që kisha shmangur 
më priste sërish
fluturoja
e dukej sikur 
mbetesha vazhdimisht pa frymë
vrapoja
e dukej sikur 
anija më përshkonte, dilte prej meje
dëgjoja të gjithë ata persona 
që flisnin e thoshin se ishin në kopshtin e kënaqësisë
qënie të reja që paralajmëroheshin
kjo sqaron gjithçka

Platoni, një emër i bukur për një qen
Katatonia, një emër i bukur për një anije

Përktheu Sabina Veizaj


Total Pageviews